Amatör ve Profesyonel KAMERAMANA Tavsiyeler

Bir çekime çıkarken:
Muhakkak yanınıza Tripod(kamera ayağı)alın.
Gidilecek yerdeki aydınlatma durumunu tespit edin.Eğer iç mekan çekimi yapacaksanız yanınıza ışık alın.
Kamera aküsünün dolu olduğundan emin olun,kaset ve ses durumu için gerekli malzemeleri yanınıza almayı unutmayın.
Çıkmadan önce kameranın swiç konumlarına dikkat edin.Sizden önce başka bir arkadaş kamerayı kullanmış olabilir ve swiçlerin konumu sizin çekiminize uygun konumda olmayabilir.
Bandın başına 1 dakikalık color bar kaydedin.
Kamera bataryalarını ve kasetlerini numaralandırın.Çekim sırasında bu numaralandırma size kolaylık sağlar.
Yedek kaset ve batarya bulundurun. Belki oradan başka bir çekime geçebilirsiniz,mevcut çekim planladığınızdan uzun sürebilir.

Çekim sırasında ve daha sonrasında;
Çekimden en az yarım saat kadar önce mekanda olmaya gayret edin.Bu size çekim için iyi bir açı, daha çok seçme alanı sağlar.
İyi bir yer seçiminden sonra tripodun ayarlarını yapın. Her çekimde tripod kullanmaya özen gösterin.Kullanmadığınız her tripod,size sallanan görüntü ve bel ağrısı olarak geri döner.
Kameranın filtresinin, macronuz ve shutter hızınız kapalı, vizör ayarlarınız düzgün ve swiçlerin (gain 0 dB,WB ayarınız yapılmış ya da Preset konumunda)çekime uygun konumda olup olmadığına dikkat edin.
Omuz çekimlerinde en zor olan kameramanın hareketsiz kalma zorunluluğudur.Rahat kıyafetler giymeye özen gösterin.

Çekilecek detaylar ne olmalı, konuya özel ayrıntılar nelerdir?
Kompozisyon kurallarına özen gösterin.
Aydınlatmaya dikkat edin.Işığın kameranın arkasından gelmesine dikkat edin.
Uzun süreli sabit planlardan farklı açılardan cekmeye çalışın.Kayıttan çıkılacak yere dikkat edin, acele etmeyin.Netliğin bozulmasına izin vermeyin
Gereksiz kamera hareketlerinden kaçının.
Bir gözünüz vizörde olsun diğer gözünüzde çevreyi kontrol etsin ki kameranın bakış alanında olmayan önemli olayları da kaçırmayın.
Kameranın içine su ve toz gibi cisimlerin girmesini engelleyin.Kamerayı koruyucu kılıfı ile kullanmaya özen gösterin.
Kamerayı sert bir şekilde yere bırakmayın.Kalabalık ortamlarda özelliklede tripod üzerinde bırakmayın.Birisi gelir çarpar,ve ya sert rüzgarlardan dolayı tripodun ayağı kayıp kamera devrilebilir.
Çektiğiniz kasetleri kamera üzerinde izlemeye kalkmayın.Bu video kafa ömrünün yarıya inmesi demektir.
Kamera uzun süre çalıştırılmayacaksa içerisinde kaset ve batarya bırakmayın.
Mesleğinizle ilgili kitap ve dergileri edinmeye gayret gösterin.


Kameramanın iyi bir gözlemci olması gerekir.Çevresine gören gözlerle bakması, duyan kulakla çevresini dinlemesi gerekir. Bir başka söyleyişle, yapımcının antenleri dışa dönük olmalı,çevresinde olup bitenleri potansiyel bir haber olarak görmeli ve duymalıdır.


Hiç beklenmedik bir olay,bir durum kameraman için ilginç bir görüntü haline getirilebilir.
Kameraman,esnek olmalıdır:Kameramanlıkta esnek olmak başarıyı arttırır.Katı kurallar içerisinde olan,kendi düşüncelerini hiç bir biçimde değiştirmeye yanaşmayan kameramanların sürekli başarılı olması beklenemez.


Denemelere girişin.Kendinizi tekrar etme riskinden kurtulun.Başarılı olan herkesin kendine özgü yöntemleri vardır.Haberleri ve filmleri inceleyin.Ne nasıl yapılmış,nasıl çekilmiş,eksikleri,fazlalıkları neler bunların karşılaştırmasını yapın.
Elinizdeki kamerayı ve malzemeleri iyi tanıyın.Kameradan en iyi verimi almak ancak bu sayede mümkündür.



Kısaca Çekim Ölçekleri
Kamera vizöründen oluşturulan çerçevenin boyutlarına göre çekim ölçekleri değişir.Genel perspektifte çekim ölçekleri şu şekildedir;

Baş çekim:
Bir insanın başının kadrajda yer aldığı çekim ölçeğidir.Ancak başın hemen üzerinden kesilmemelidir.Çünkü kadraj başın hemen üzerinden veya hemen çeneden kesilirse o kişi sakat gibi görünebilir.Bu bakımdan başın üzerinden çok da fazla olmamak kaydıyla baş boşluğu bırakılır.(baş boşluğu kadrajı 10 eşit parçaya yatay olarak böldüğümüzü farz edersek onun 2’lik kısmı kadar olmalıdır).Alt kısımdan da aynı şekilde bir miktar boşluk bırakılır.

Omuz çekim:Omuzun bir miktar altından,göğüs kısmı alınmadan oluşturulan ölçektir.Burada da başın üzerinde baş boşluğu bırakılması gerekir.



Göğüs çekim:
Göğsün hemen altından ve yine baş boşluğu bırakılacak şekilde üstten kesilen çekim ölçeğidir.



Bel çekim:
Belin kravat boyu diye tabir edilen kısmından bölünerek oluşturulan çekim ölçeğidir.Burada dikkat edilmesi gereken tam belden kesilirse sakatmış izlenimi olacağından genel olarak biraz üstünden kesilmesidir.Daha aşağıdan da yani belin daha alt kısmından da kesebilirsiniz.
Burada da baş boşluğu mutlaka bulunmalıdır.



Amerikan çekim:
Bu çekim ölçeği dizin altından itibaren kesilen ölçektir.Burada önemli olan dizin tam üstünden olmamasıdır.Yine yukarıdan baş boşluğu verilerek oluşturulur.

Boy çekim:
Boyun tamamının yer aldığı çekim ölçeğidir.Burada üstten baş boşluğu verilir alttan da boyun kavranması açısından alt boşluk verilmelidir.



Ayrıntı çekim:
Senaryo gereği yukarıda saydığımız çekim ölçeklerinin yetersiz kaldığı noktalarda her hangi bir uzvun(örneğin;göz)çok daha yakından çekilmesi ile oluşan çekim ölçeğidir.



Genel çekim:
Bir insan grubunun ya da bir mekanın genel görüntüsünü çekerken kullanılan ölçektir.Ayrıntılar ön planda olmaz ancak kdrajda oluşturduğumuz resmin geneli kompozisyon kurallarına uygun olmalıdır.Örneğin kadrajın çok sağında veya çok solunda olmamalıdır.Bu şekilde bir boşluk bırakılırsa sağdan birinin geleceği veya sağ tarafta özellikle belirtilmesi gereken bir şey olduğu anlamı çıkar.

Amors Plan: Konuyu,bir kişinin omuzunun üstünden(omuzu kadrajın ön planında görerek)çekmek.

Yakın Plan:Vücuddan bağımsız olarak bir uzvun görüntülenmesinde;"El Yakın,Ayak Yakın,Göz Yakın"gibi tabirler kullanırız."El Detay,Ayak Detay" da denir.Objelerde de kullanılan bir tabirdir."Çay bardağı,kapı kolu,kül tabağındaki sigara yakın"gibi...


Ayrıca"yakınları almak,çekmek"gibi bir tabir de duyabilirsiniz.Bu da örneğin bir drama çekiminde genel planda çekilmiş bir sahnenin repliklerini bir de,daha yakın ölçeklerde(bel,göğüs,baş,omuz gibi)çekerken kullanılan bir tabirdir.



Makro Plan: Bu bir objektifin adıdır aslında.Konuya çok yaklaşmak,çok detaylı ele almak için kullanılan bir objektifin adı...Bu objektifle yapılan çekimlere de adını verir. Sineğin kanadı,yapraktaki damla gibi...

Görüldüğü gibi eklem yerlerinden kesilmez,sakat gibi olur,göz bunu bilir ve rahatsız olur.
Bakış yönüne doğru,başın arkasından daha fazla bir boşluk bırakılır.(Bakış boşluğu.)Ancak kadraja arkadan girecek biri varsa arkada boşluk bırakılır.
Bunlara plan yerine boy çekim,baş çekim de denir.Türkiye’deki kullanım böyledir.
Amerikan terminolojisinde tabirler daha farklıdır:


Extreme Long Shot (ELS):En geniş çekim
Long Shot(LS):Genel çekim (boy gibi)
Medium Shot(MS):Orta ölçek(bel gibi)
Close Up(CU):Göğüs,omuz,baş planlar…
Extreme Close Up(ECU):Çok yakın,göz çekim gibi.
Kadrajımızın içindeki kişi sayısı da belirleyicidir."Tekli,ikili,üçlü Çekim"ler gibi...





"KOMPOZE ETMEK..."
Üç tane küp düşünün.Bunları nasıl yerleştirirdiniz?Üçünü yan yana yerleştirirseniz üç tane kare yüzey gibi olacaklardır.Ama önden arkaya doğru resmin içine derinlik vererek yerleştirirseniz hem objelerin hacimleri ortaya çıkar,hem de resim üç boyutlu gibi olur.


Bu tür bir yerleştirmeye“alan derinliği”yapmak denir.Böyle bir yerleştirmede seyirciye en yakın duran yerdeki obje, konuda ağırlık noktasıdır.Ya da netlik objelerin hangisindeyse konu odur. (Netliği gezdirme:mezo pan.)



Resimde Simetri:
Çerçeve içinde simetriden kaçının.Altın kesim denilen 5/3 ‘lük oran simetriden kesinlikle daha iyidir.
Büyük ressamların yaptığı natürmort tabloları hatırlayın.Asla resim kendi içinde kendini tekrarlamaz.Meyve dolu tabağın içindeki meyveler ya da tabağın iki yanına düşmüş meyveler,aksesuarlar,simetrik olmayacak şekilde dağıtılır.
Simetri:
Resmin ya da görüntünün katlandığı varsayıldığında;objelerin,unsurların üst üste gelmesi.
Altın Kesim:
Leonardo,Dürer gibi düşünür sanatçılar,ressamlar insan vücudu ve yüz kesitleri arasındaki farkı inceleyerek,orantılayarak altın oran hakkında birçok şemalar çizerek varlığını ispatlamışlardır. Kabuklu deniz hayvanlarının,bitkilerin bu ilahı oran ölçü ve düzenine-değişmez kanuna-göre gelişmekte olduğunu ispatlamışlardır.
Altın oran beş köşeli yıldızın kenarlarının,Pisagor tarafından birbirine orantılandırılmasından esinlenerek formüle edilmiştir.Geometrik olarak düzgün beşgen pentagonun içine çizilen beş uçlu yıldızın kendi kenar doğruları orantılanır ve şu değer çıkar:

1,618 ki bu altın orandır!
Objemizi AKRD dikdörtgeninin(ki bu da altın dikdörtgendir)tam ortasına değil de BC doğrusu üzerine yerleştirirsek daha güzel bir sonuç elde ederiz.
Resim,heykel,mimari,otoğrafçılık ve sinema…Aynı estetik kanunlara tabi sanatlar.Bu oranları gözümüz,doğuştan itibaren bilir.O yüzden dikkate alınmalıdır.Sinema TV bölümü Güzel Sanatların bir bölümüdür ve yakın zamana kadar resim imtihanından geçerek girilirdi.
Eğer kameramanlık konusunda uzmanlaşmak istiyorsanız,mesela görüntü yönetmeni olmak istiyorsanız resimle mutlaka ilgilenmelisiniz.

Benim size tavsiyem,bol bol büyük ressamların resimlerine,fotoğraf sanatçılarının fotoğraflarına bakmanız, fotoğraf ve resim sergilerini gezmeniz olacak.Mesela portre çalışmalarına dikkat edin ve ileride sunucularla yapacağınız anons çekimlerini düşünün...Baş boşluğu bakış boşluğuna dikkat edin.Bu bir egzersizdir!
Bunların dışında iki kişinin birbirleriyle konuşmalarını çekerken,önce genellerini çekeriz.Bunun nedeni algılama açısından önce geneller gösterilirse ayrıntıya geçildiğinde izleyicinin algısının bütünlük sağlamasıdır.Tersi şeklindeki kullanımlar ise merak uyandırmak ve anlaşılmak istenmemek anlamında yorulur.İki kişinin tek tek ayrıntılarına geçerken de sağ tarafa dönük konuşanın sağında 2 oranında boşluk,solunda ise 1 oranında boşluk bırakılır.
 Derleyen:Birol Özkurt(AktüelKameraman)
Kaynaklar:broadcastinfo-insanlaralemi.com